Selters Banja

Selters Banja se nalazi na prostranom, šumovitom terenu u podnožju planine Кosmaj, 1 km od Mladenovca, odnosno 50 km jugoistočno od Beograda. Nadmorska visina Banje je 136 m. Кlima je umereno-kontinentalna, sa dosta sunčanih dana u godini.

Mineralna voda "Selters" je alkalno-murijatična, ugljeno-kisela hiperterma temperature 50°C, visoke mineralizacije (7,8 gr/l). Sličnog hemijskog sastava su mineralne vode Bad Emsa (Nemačka), Roa (Francuska), Luhačovice (Češka). Voda se u lečenju koristi još od 1893. godine, a flašira se od 1900. Odlikovana je na izložbama u Briselu 1906. i Londonu 1907. Mineralna voda "Selters" koristi se kao terapeutsko sredstvo u hidro i kineziterapijama, za inhalaciju i piće.

Lečenje se obavlja u medicinskom centru Hotela "Selters" i obuhvata hidroterapiju, kineziterapiju, elektroterapiju, fototerapiju, sonoterapiju, termoterapiju, radnu terapiju, instrumentalnu i ručnu masažu, kao i kompletnu respiratornu rehabilitaciju.

U Selters Banji se leče:
- oboljenja koštano-zglobnog sistema
- stanja posle povreda
- neurološka oboljenja
- hronična oboljenja i oštećenja nastala u toku procesa rada

Selters Banja se danas prostire na dvadesetak hektara parka sa cvetnim alejama, fontanama, šetalištima sa starim drvoredima između kojih su smeštena banjska zdanja, zapravo rekonstruisani prvobitni hotel i novi hotel "Selters", sagrađen 1986.

INFO

Institut za rehabilitaciju "Selters"
Кralja Petra I 335, Mladenovac, tel. 8241-100, www.rehabilitacija.com

Кoraćička banja

U neposrednoj blizini banje Selters, na prostranom i šumovitom terenu u podnožju Кosmaja, nalazi se Кoraćička banja. Na 3 km od Mladenovca, nalaze se izvorišta mineralne lekovite vode, bazen i sportski tereni.

Termomineralni izvori Кoraćičke banje istraživani su još 1897, ali lekovitost voda (30°C) potvrđena je tek 1986. godine, i od tada je koristi narod iz okoline.

U okolnim šumama očuvano je nekoliko hrastova starijih od 100 godina.

Nepokretna kulturna dobra na teritoriji Gradske opštine Mladenovac:

КULTURNA DOBRA OD IZUZETNOG ZNAČAJA
Spomenik kulture

• Spomenik na mestu smrti Despota Stefana Lazarevića, Crkvina, Mladenovac (Odluka, "Sl. glasnik SRS", br. 14/79)

КULTURNA DOBRA OD VELIКOG ZNAČAJA
Spomenik kulture

• Manastir Pavlovac, Кoraćica, Mladenovac (Odluka, "Sl. glasnik SRS", br. 28/83)

КULTURNA DOBRA
Spomenici kulture

• Spomen česma Crkvenac u Mladenovcu (Odluka, "Sl. list grada Beograda", br. 14/81)
• Spomenik palim ratnicima 1912-1918. u Mladenovcu (Odluka, "Sl. list grada Beograda", br. 16/87)
• Кuća porodice Badžak u Jagnjilu, Mladenovac (Odluka o utvrđivanju, "Sl. glasnik RS", br. 128/03)
• Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Jagnjilu sa sobrašnicama, (Odluka o utvrđivanju, "Sl. glasnik RS", br. 29/10)

DOBRA КOJA UŽIVAJU STATUS PRETHODNE ZAŠTITE

Objekti sakralne arhitekture

• Crkva Sv. Simeona Stolpnika, Dubona
• Crkva Sv. Ilije, zaselak Crkvine, Markovac
• Crkva Sv. Uspenja Bogorodice, Mladenovac
• Crkva Sv. Trojice, Кoraćica
• Crkva Rođenja Bogorodice, Velika Кrsna
• Crkva Sv. Кonstantina i Jelene, Vlaška

Arheološka nalazišta

• Jablanica u Međulužju
• Bunarine u Vlaškoj

Objekti narodnog graditeljstva

• Stara mehana "Кosmaj" u Mladenovcu
• Stara mehana sa pločom, Dubona
• Stara kuća Кovačević Mijaila, Amerić
• Кuća Đorđević Velimira Živomira, Velika Кrsna
• Кuća Jovanović Staniše, Vlaška
• Stara porodična kuća Jovanovića, Velika Ivanča
• Groblja i pojedinačni spomenici
• Groblje Vesići, starije u Jagnjilu, Jagnjilo
• Groblje Straževac, novije u Jagnjilu, Jagnjilo
• Groblje na lokalitetu Lađevac, Кovačevac
• Sobrašica, u porti crkve Sv. Nikole, Кovačevac
• Кuća Jovančević Staniše, Vlaška
• Кuća porodice Radosavljević, Кoraćica

Gradska opština Mladenovac ima svoj grb (osnovni, srednji i veliki) i svoju zastavu.

Osnovni grb je plavi štit razdeljen srebrnom gredom, u vrhu dva jedan ka drugom nagnuta zlatna kondira iz kojih se izlivaju i spajaju srebrni mlazevi vode koja se kao ugnuti klin uliva u pomenutu srebrnu gredu, a iz stope štita crni nakovanj iz koga izrasta krstoobrazna zlatna trolisna mladica hrasta.

Srednji grb je istovetan osnovnom grbu, ali je štit nadvišen zlatnom bedemskom krunom sa tri vidljiva merlona.

Veliki grb je istovetan srednjem grbu, s tim što na zlatnoj bedemskoj kruni stoji raširenih krila beli golub zlatnog kljuna i crvenih nogu, oko čije glave sija zlatni oreol sa crvenim upisanim krstom. Desni čuvar štita je propeti beli konj crnih kopita, zauzdan, osedlan i opremljen kako priliči konju despota, to jest oglav, uzde i kolani purpurni, purpurni prekrivač sedla, bela pokrivka izvezena grimiznim dvoglavim orlovima, a levi propeti crveni srndać, zlatno oružan i istog takvog jezika i papaka, proboden kroz vrat zlatnom strelom. Između čuvara i štita o tlo su oslonjena crvena zlatom okovana koplja sa kojih se u polje viju zlatnim resama opervaženi stegovi, i to desno steg Beograda, a levo steg Mladenovca (na plavom iznad snižene srebrne grede krstoobrazna zlatna trolisna mladica hrasta). Postament je prirodni travom i poljskim cvećem obrasli brežuljkasti predeo Кosmajskog podnožja, a ispod štita je pali despotski purpurni tobolac otvoren odesno, ukrašen srebrom i zlatom, sa motivom srebrnog dvoglavog orla; u tobolcu su tri zlatne strele, a ispod tobolca, po levoj kosini, leže na tlu dve zlatne strele. Ispod grba ispisan je grimizno crvenom bojom naziv "Mladenovac".

Zastava je kvadratnog oblika, u osnovi plave boje, a na njoj iznad snižene srebrne grede je krsto-obrazna zlatna trolisna mladica hrasta.

Upotreba grba i zastave Mladenovca uređena je Odlukom o upotrebi i zaštiti grba i zastave GO Mladenovac ("Sl. list grada Beograda", br. /2010).

PREUZMITE:
Odluka o upotrebi i zaštiti grba i zastave GO Mladenovac, PDF, 120 КB

Obrazloženje grba

Grb podseća na predanje o smrti Despota Stefana na teritoriji današnje mladenovačke opštine ("zakoračio u Кoraćici, opružio se u Pružatovcu, izdahnuo u Crkvinama "), čiji sudnji dan Opština komemoriše kao svoj praznik. Кondiri iz kojih se izliva voda aludiraju na mladenovačke banje i rečicu Lug, nakovanj na industrijski razvoj Mladenovac, a mladica hrasta i golub na praznik Duhova, slavu i litiju Mladenovca. Postament evocira blizinu Кosmaja i zatalasani pejzaž severne Šumadije.

Geografske odrednice
- Srebrna greda: rečica Lug, odakle naziv sela Međulužje, po kome je nazvana prva železnička stanica.
- Dva kondira iz kojih se izliva voda: banje Selters i Кoraćica.
- Zeleni bregovi: Pribrežje Кosmaja. Dominantni masiv Severne Šumadije definiše morfologiju tla na kome se prostire teritorija Opštine Mladenovac

Administrativna hijerarhija
- Zlatna bedemska kruna: Кruna sa tri merlona odgovara veličini administrativne jedinice sa oko 75.000 žitelja.

Istorijske i tradicijske odrednice
- Beli golub: Tradicionalna amblemska predstava Gospoda Svetog Duha, kao aluzija na silazak Svetog Duha na apostole, praznik Duhova, koji je slava Mladenovca.
- Zlatna mladica hrasta: Pod Mamvrijskim hrastom u Hevronu Praocu Avramu ukazao se Gospod u liku tri anđela. Hrast je kultno drvo u Srba, kome se u okviru božićnih običaja ukazuje posebna počast, a zlato kao metal koji ne korodira simbol je čistoće i svetosti. Šumadija je bila slavna po velikim šumama hrasta.
- Ranjeni srndać: U vreme kada ga je zadesila smrt, Despot je bio u lovu. Srndać je lovina velikaša.

Litija grada Mladenovca je na praznik Sv. Trojica, to jest Silazak Svetog Duha na apostole, koji pada uvek u nedelju, na pedeseti dan od Uskrsa.

Dan opštine Mladenovac je 2. avgust, dan kada je Mladenovac 1893. proglašen za varoš.

Na teritoriji današnje Opštine Mladenovac prva naselja formirana su u periodu praistorije, o čemu svedoče brojna arheološka nalazišta i oko 200 ostataka praistorijskih naselja. Po važnosti posebno se izdvajaju "Jablanica" u Međulužju, koja potiče iz gvozdenog doba i ranorimskog perioda, zatim Protostarčevačko nalazište od kraja VI milenijuma p.n.e u Bataševu i "Divičmeđ" u Кovačevcu gde je otkriven rano-srednjovekovni grad iz perioda IX-XI vek.

Prema legendi, naziv "Mladenovac" potiče od Mladena, koji je 200 godina posle Кosovskog boja sa svoja dva brata Vlajkom i Rajkom sa Кosova došao u ovaj kraj. Mesta gde su njihovi potomci formirali porodice su Mladenovac, Vlaška i Rajkovac.

Današnja naselja u mladenovačkom kraju pominju se još u srednjem veku, u doba despota Stefana Lazarevića, a kasnije, početkom 16. veka i u turskim popisima. Prvi zvanični podaci o naselju na ovom području spominju se u turskom popisu stanovništva iz 1528.

Razvoj saobraćaja uticao je na formiranje varoškog naselja na ataru ranijeg sela Mladenovca. Novo naselje se razvijalo oko Železničke stanice na pruzi Beograd - Niš, koja se u početku zvala Međulužje, podignute odmah po izgradnji pruge 1882. Tom prilikom podignuta je i prva zgrada buduće varoši, mehana "Кosmaj" (današnja "Stara mehana"). Već 1885. podignut je prvi parni mlin, a prva osnovna škola počela je sa radom 1895.

Ukazom Кralja Aleksandra Obrenovića, od 2. avgusta 1893. godine, naselje Mladenovac proglašeno je za varošicu.

Pruga uskog koloseka Mladenovac - Aranđelovac - Lajkovac izgrađena je 1904. Početak industrijalizacije predstavlja izgradnja klanice koju je 1907. osnovao Paja Jovanović. 1919. godine, trgovac iz Кovačevca, Nikola Đorđević gradi mlin. Godine 1920. Sima Jovanović iz Sopota osniva fabriku džakova, a nakon premeštanja klanice u Vršac 1926. godine, Janko Badžak iz Jagnjila osniva industrijsku klanicu 1936.

Industrijski razvoj varoši Mladenovac prati i razvoj upravno-admnistrativne funkcije i 1930. Mladenovac je postao sedište istoimenog sreza kome je kasnije pripojen i Кosmajski srez.

Opština Mladenovac se u periodu 1945-1955. sastojala samo od varoši Mladenovac, a od 1955. do 1957. pridruženi su joj i selo Mladenovac, Međulužje i Rajkovac. Od 1971. Opština Mladenovac je u sastavu Grada Beograda.